تعیین اراضی مستعد زراعت چوب اکالیپتوس در استان خوزستان با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی (Fuzzy AHP)

Authors

  • سعیده اسکندری استادیار مؤسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی،‌ تهران، ایران
  • سمیرا زندی فر استادیار مؤسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی،‌ تهران، ایران
Abstract:

با توجه به توقف بهره‌برداری از جنگل‌های صنعتی شمال ایران، پژوهش پیش­رو به‌منظور تعیین اراضی مستعد زراعت چوب اکالیپتوس در استان خوزستان با تحلیل سلسله مراتبی فازی و سیستم اطلاعات جغرافیایی انجام شد. شاخص‌های مورد استفاده شامل چهار شاخص اصلی منابع آبی دردسترس، کاربری اراضی، اقلیمی و خاکشناسی و 22 زیرشاخص‌های مربوط به آنها (بافت خاک،‌ عمق خاک، اسیدیته خاک، شوری خاک، فاصله از رودخانه­ها، دبی آب رودخانه‌ها، شوری آب رودخانه‌ها، عمق آب‌های زیرزمینی، شوری آب‌های زیرزمینی، میانگین دمای سالانه، میانگین حداقل دمای سالانه، میانگین حداکثر دمای سالانه، حداقل مطلق دما، حداکثر مطلق دما، میانگین بارندگی سالانه، میانگین رطوبت نسبی سالانه، میانگین سرعت باد سالانه، بیشه‌زارهای حاشیه رودخانه‌ها،‌ تپه‌های شنی (شن­زارها)،‌ اراضی جهاد نصر، زمین‌های خالی حاشیه کانال‌های نصر و زمین‌های خالی نزدیک به منابع آبی) بودند. نقشه‌های کلیه این عوامل، با استفاده از رقومی‌سازی با تصاویر ماهواره‌ای گوگل‌ارث (از تابستان 2017 تا تابستان 2019)، نمونه‌برداری زمینی (در شهریورماه 1398) و اطلاعات موجود تهیه شدند. همچنین نقشه اکالیپتوس‌کاری‌ها در استان خوزستان با استفاده از اطلاعات موجود در اداره کل منابع طبیعی استان و نمونه‌برداری زمینی با GPS در شهریورماه 1398 تهیه شد. نقشه کاربری اراضی با رقومی‌سازی کاربری‌ اراضی/پوشش از تصاویر گوگل‌ارث 2017 تا 2019 تهیه شد. صحت نقشه کاربری اراضی تهیه‌شده با 60 نقطه کنترل زمینی بررسی شد. وزن شاخص‌های مؤثر در پتانسیل‌یابی زراعت چوب اکالیپتوس با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی فازی محاسبه شد. بدین منظور تعداد 30 پرسشنامه­ برای مقایسه زوجی شاخص‌های اصلی و زیرشاخص­ها، بین کارشناسان زراعت چوب در عرصه­های منابع طبیعی توزیع شد. سپس میانگین پرسشنامه­های تکمیل­شده، به‌دست آمده و با روش آنالیز توسعه­ای فازی مثلثی چانگ تجزیه و تحلیل شد. بر این اساس، وزن نرمال میانگین هر شاخص‌ و زیرشاخص با روش تحلیل سلسله مراتبی فازی محاسبه شد. با ترکیب خطی وزنی نقشه‌های زیرشاخص‌های مؤثر، ابتدا نقشه شاخص‌های اصلی و سپس نقشه اراضی مستعد زراعت چوب اکالیپتوس تهیه شد. درنهایت، نقشه پتانسیل زراعت چوب با استفاده از نقشه مناطق کشت گونه اکالیپتوس‌ اعتبارسنجی شد و دقت آن در شناسایی مناطق مستعد زراعت چوب اکالیپتوس در استان خوزستان ارزیابی شد. نتایج نشان داد که از بین شاخص‌های اصلی، منابع آبی و کاربری اراضی بیشترین اهمیت را براساس فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی در تعیین اراضی مستعد کشت اکالیپتوس در استان خوزستان داشتند. براساس نتایج به‌دست‌آمده، 12.83 درصد از منطقه پتانسیل بسیار خوب و 10.47 درصد آن پتانسیل خوب برای اکالیپتوس‌کاری داشت. نتایج ارزیابی صحت نقشه پتانسیل زراعت چوب نیز نشان داد که فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی با صحت کلی 82 درصد دقت مطلوبی در شناسایی مناطق مستعد زراعت چوب در استان خوزستان داشته است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تعیین مناطق مستعد آبیاری قطره‌ای با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی در استان خراسان جنوبی

Limitation of available water resources and crisis of water scarcity has been discussed in water conferences since a long time ago. In Iran’s climatic conditions, the most important problem for increasing agricultural production is limitation of available water resources. Drip irrigation methods are one of the suitable solutions for efficient use of water resources under a condition that ...

full text

تعیین اراضی مناسب توسعه شهری با استفاده از روش تحلیل فرآیند سلسله مراتبی(AHP)، مطالعه موردی: شهر زنجان

امروزه، موضوع مکان یابی توسعهء آتی شهر مورد توجه برنامه ریزان شهری قرار گرفته است. در سال های اخیر، تغییر شدید کاربری اراضی شهری بر اثر رشد بی برنامه شهرها با توجه به موقعیت مناسب و ارزش بالای زمین به علت حاصل خیزی برای فعالیت های کشاورزی باعث شده است تا تحلیل تناسب زمین برای توسعه شهری و شناسایی اراضی مناسب و اولویت دار برای توسعه کالبدی آن ها حائز اهمیت باشد. از این رو، هدف پژوهش حاضر، تعیین ...

full text

ارزیابی روش های تولید برنج در استان گیلان با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP)

جهت بررسی و انتخاب بهترین روش تولید برنج در استان گیلان، از بین روش­های سنتی، نیمه مکانیزه و مکانیزه از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) استفاده شد. بدین منظور از داده­های به‌دست آمده از 25 کارشناس بخش کشاورزی و 18 کشاورز پیشرو استان گیلان در سال زراعی 1391 استفاده شد. در این روش ارزیابی، پنج معیار اصلی در نظر گرفته شد که شامل: 1- معیار زراعی 2- معیار مدیریت مصرف انرژی 3- معیار اقتصادی 4- معیار ...

full text

پتانسیل‌یابی آبیاری بارانی با استفاده از روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی در استان خراسان جنوبی

افزایش کارایی مصرف آب و اهمیت بهره‌‎وری حداکثر از منابع آب کشاورزی سبب توسعه روش‌های آبیاری تحت ‌فشار شده است. البته انتخاب روش آبیاری باید به گونه‌ای انجام پذیرد که ضمن به حداکثر رساندن راندمان، هزینه‌ها را به حداقل برساند؛ بنابراین هدف این تحقیق انتخاب مکان‌های مناسب برای اجرای آبیاری بارانی با توجه به شرایط اقلیمی، کمیت و کیفیت منابع آب زیرزمینی، وضعیت توپوگرافی و مشخصات خاک با استفاده از رو...

full text

ارزیابی نواحی مستعد اکوتوریسم با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) (مطالعه موردی: حوضه آبخیز بابلرود، مازندران)

برنامه‌ریزی تفرجی در اکوتوریسم (طبیعت‌گردی) نه تنها به عنوان ابزاری برای ارتقای سطوح اجتماعی و اقتصادی مردم تلقی می‌شود، بلکه به علت کارکردهای حفاظتی زمینه حفاظت پویای منابع طبیعی را نیز مهیا می‌کند. با توجه به اینکه اولین قدم در برنامه‌ریزی برای هر نوع فعالیتی ارزیابی پتانسیل سرزمین برای آن فعالیت است، در این مطالعه به ارزیابی پتانسیل طبیعت‌گردی حوضه آبخیز بابلرود در استان مازندران با استفاده ...

full text

پهنه‌بندی اراضی مستعد پخش سیلاب با استفاده از مدل تحلیل سلسله مراتبی فازی(مطالعه موردی: جنوب دشت کاشان)

Shortage of rainfall and also relatively high intensity precipitations in short-term are characteristics of arid regions of the world, such as central of Iran. Studies have indicated that massive flooding causes great loss of life and properties every year. Also, Water scarcity in arid and semiarid regions of the world will cause fragile living conditions in these areas. Therefore, it is needed...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 11  issue 1

pages  48- 71

publication date 2020-03-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023